Nội dung bài viết
Ăn dặm không đúng cách, không đúng thời điểm dù sớm hay muộn đều ảnh hưởng tiêu cực tới sức khoẻ và sự phát triển của trẻ nhỏ. Vậy khi nào nên cho bé ăn dặm, cho bé ăn dặm thế nào đúng và bảng thời gian cho bé ăn dặm trong ngày thế nào tốt? Tham khảo ngay nội dung được chia sẻ dưới đây mẹ nhé.
Dấu hiệu nhận biết thời điểm cho bé ăn dặm
Khi nào nên cho bé ăn dặm là một câu hỏi được rất nhiều mẹ Việt quan tâm. Theo khuyến cáo thì mẹ nên cho bé bú mẹ hoàn toàn trong suốt 6 tháng đầu đời. Từ tháng thứ 6 trở đi, cơ thể bé cần nhiều dưỡng chất hơn cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Khi đó mẹ cần cho bé tập ăn dặm với nhiều nguồn thực phẩm khác nhau ngoài sữa mẹ.
Lưu ý: Mẹ hãy ghi nhớ rằng, sữa mẹ vẫn luôn là nguồn dưỡng chất tốt nhất cho bé trong giai đoạn này. Việc ăn dặm chỉ là cách mẹ giúp bé tập làm quen dần với mùi vị của các loại thực phẩm khác ngoài sữa mẹ.
Mặc dù vậy, có bé phát triển sớm đã có thể tập ăn dặm sớm từ 4 – 5 tháng tuổi. Để giúp mẹ có thể xác định chính xác thời điểm thích hợp nhất cho bé ăn dặm, mẹ có thể tham khảo một vài dấu hiệu dễ nhận biết nhất như:
- Khi bé có thể kiểm soát tốt được phần cổ và đầu
- Khi bé tăng cân đều đặn
- Khi bé có xu hướng sử dụng tay để cầm nắm và đưa đồ vật xung quanh bé vào miệng mỗi khi có cơ hội.
- Bé cảm thấy “thèm thuồng” khi nhìn ba mẹ ăn.
- Bé luôn cảm thấy đói dù mới được mẹ cho bé hay khi bé bú ít hơn hàng ngày.
- Khi miệng, lưỡi của bé phát triển, bé có thể dùng lưỡi để đẩy thức ăn vào trong và nuốt thức ăn đúng cách.
Cho bé ăn dặm đúng cách thế nào?
Khi cho bé ăn dặm, mẹ cần đảm bảo thực hiện đúng theo các nguyên tắc sau: (Dựa theo kinh nghiệm được đúc kết từ việc chăm sóc sức khoẻ trẻ nhỏ của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (American Academy of Pediatrics).
- Cho bé ăn dặm với những thức ăn gần giống với sữa mẹ hay sữa công thức: Điều này sẽ giúp bé dễ dàng làm quen với những loại thực phẩm khác ngoài sữa mẹ. Khi bắt đầu cho bé ăn dặm, hãy tuân thủ nguyên tắc cho bé ăn từ “ngọt – mặn”. Bột ngọt sẽ có mùi vị gần giống với sữa mẹ hơn nên sẽ được lựa chọn trước để giúp bé làm quen và sẽ được thay thế dần dần bằng bột mặn có thành phần dinh dưỡng tốt hơn.
- Cho bé ăn từ ít đến nhiều: Hệ tiêu hoá của trẻ nhỏ còn rất non yếu. Để trẻ có thể thích nghi tốt nhất thì mẹ nên cho bé thích nghi một cách dần dần với một lượng ít thức ăn rồi tăng dần dần.
- Cho bé ăn từ loãng tới đặc: Để quá trình ăn dặm được dễ dàng hơn, hãy ghi nhớ nguyên tắc “loãng – đặc”. Việc này sẽ giúp hệ tiêu hoá của bé có thể thích nghi và tiêu hoá được những loại thức ăn phức tạp hơn.
- Nguyên tắc “tô màu cho chén bột”: Một bát bột của bé dù được chế biến thế nào cũng phải đảm bảo cung cấp đủ 4 nhóm thức ăn quan trọng (Đường bột – Đạm – Chất béo – Vitamin và khoáng chất) cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ.
- Nguyên tắc “không ép bé ăn”: Không giống như phương pháp ăn dặm truyền thống trước đây, mẹ sẽ làm mọi cách để bé có thể ăn được càng nhiều bột, cháo ăn dặm thì càng tốt. Còn đối với các phương pháp ăn dặm hiện đại ngày nay như ăn dặm kiểu Nhật, BLW hay ăn dặm kết hợp…đề cao việc tôn trọng quết định ăn dặm của bé. Để bé tự quyết việc ăn uống (ăn gì, ăn bao nhiêu và ăn như thế nào…) sẽ giúp bé không bị căng thẳng và tìm thấy niềm vui trong ăn uống.
Chú ý: Thông thường, bé sẽ không chấp nhận thức ăn lạ ngay lần đầu ăn dặm. Sau lần thử thứ nhất, nếu như bé cảm thấy háo hức và há miệng ra để tiếp nhận món ăn, điều này cho thấy bé đã sẵn sàng cho việc ăn dặm. Ngược lại, nếu bé thấy khó chịu, bé ngoảnh mặt đi hay phù thức ăn ra có nghĩa bé chưa sẵn sàng và mẹ cũng không nên ép con. Bởi vậy, để quá trình ăn dặm của bé thành công yêu cầu mẹ phải rất kiên trì. Thường sẽ phải sau 6 – 10 lần thử thì bé mới chấp nhận thức ăn mới và khả năng này sẽ càng tăng nên sau 12 – 15 lần thử.
Lưu ý khi cho bé ăn dặm cho bé
Khi chế biến các món ăn dặm hay khi cho bé ăn dặm, mẹ cần chú ý:
- Dầu/mỡ là cần thiết bởi dầu ăn dễ tiêu hóa và giàu năng lượng, có khả năng hoà tan các chất khác giúp hệ tiêu hoá của trẻ nhỏ dễ dàng hấp thu dinh dưỡng, canxi, vitamin D tốt hơn.
- Đối với trẻ dưới 1 tuổi, mẹ không nên nêm gia vị/nước nắm, muối vào các món ăn dặm của bé bởi việc nêm mắm, muối khiến thận của bé phải hoạt động vất vả, quá sức.
- Đảm bảo nguyên liệu phải sạch.
- Đảm bảo vệ sinh thực phẩm khi chế biến.
- Không cho bé ăn dặm quá 30 phút mỗi bữa.
- Không cắt ngang giấc ngủ của con để ăn.
- Không cho bé vừa ăn vừa xem tivi, vừa ăn vừa chơi hay bế con đi ăn dong.
Bảng thời gian cho bé ăn dặm trong ngày sao cho hợp lý?
Ngoài việc xác định thời điểm, liều lượng…hay việc xây dựng thực đơn ăn dặm thì việc xác định bảng thời gian ăn dặm trong ngày cho bé theo tháng tuổi là đặc biệt quan trọng.
1. Cách chia thời gian cho bé ăn dặm trong ngày
Theo bác sĩ CK1 Nguyễn Thị Ngọc Hương, TT Dinh dưỡng TP.HCM thì thời gian bé ăn dặm thường đều đang bú mẹ. Do đó, mẹ không phải quá nghiêm khắc với bé trong việc ăn dặm.
Để có thể xây dựng được một bảng thời gian ăn dặm trong ngày cho bé hợp lý, mẹ cần phải nắm được bảng thời gian các loại thực phẩm tiêu hoá hết dưới đây.
Loại thức ăn | Thời gian tiêu hoá hết |
– Sữa mẹ | 1 – 2 giờ |
– Sữa công thức | 2 – 3 giờ |
– Đồ ăn nhẹ | 3 – 4 giờ |
– Đồ ăn thông thường | 4 – 5 giờ |
– Đồ ăn có dầu mỡ | 5 – 6 giờ |
Lưu ý: Khi bé mới bắt đầu ăn dặm, mẹ nên dùng bột ăn liền để giúp bé tập ăn dặm trong một khoảng thời gian ngắn. Không nên hầm xương để pha bột bởi điều này sẽ khiến hàm lượng dinh dưỡng bổ sung cho bé bị mất đi sự cân bằng.
2. Bảng thời gian cho bé ăn dặm trong ngày theo tháng tuổi
Lưu ý: Mẹ cần linh hoạt trong việc xây dựng chế độ ăn dặm cho bé theo độ tuổi.
2.1. Bảng thời gian ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi
Đối với các bé 6 tháng tuổi tập ăn dặm thì đây là thời điểm mẹ cho bé ăn bột hoặc cháo loãng 1 lần/ngày rồi tăng dần về lượng và tần suất lên 2 – 3 lần/ngày. Mẹ có thể tham khảo lịch ăn dặm cho bé dưới đây.
Bữa ăn | Thực đơn |
– Bữa sáng (Khi bé vừa ngủ dậy) | Bú mẹ hoặc sữa công thức |
– Bữa giữa buổi | Bú mẹ hoặc sữa công thức |
– Bữa trưa | Ăn bột/cháo loãng hay rau củ nghiền |
– Bữa giữa chiều | Bú mẹ hoặc sữa công thức |
– Bữa tối | Bú mẹ hoặc sữa công thức |
– Bữa trước khi đi ngủ | Bú mẹ hoặc sữa công thức |
Tới tuần thứ 2,3 thì lịch ăn dặm của bé sẽ không có nhiều sự thay đổi. Sự thay đổi chủ yếu ở việc bổ sung thêm các bữa ăn cho bé trong ngày. Dù cho bé ăn dặm, mẹ vẫn phải đảm bảo nhu cầu về sữa cho bé là khoảng 900ml/ngày.
Đối với các bé ăn dặm sớm từ tháng thứ 4, khi hệ tiêu hóa của bé còn rất non yếu thì ba mẹ chỉ nên cho bé ăn dặm với nước cháo, nước rau củ hoặc bột loãng. Giai đoạn này, ba mẹ nên cho bé ăn 1 bữa/ngày xen kẽ với các cữ bú mẹ. Điều đặc biệt quan trọng nhất vẫn là việc đảm bảo cho bé ngủ đủ giấc với những giấc ngủ ngắn trong ngày để trí não của bé phát triển tốt nhất.
2.2. Bảng thời gian ăn dặm cho bé 7 tháng tuổi
Sang tháng thứ 7, mẹ cần xây dựng cho bé một thực đơn gồm đầy đủ các nhóm thực phẩm gồm tinh bột, chất béo, đạm, vitamin và chất xơ. Bảng thời gian cho bé 7 tháng tuổi ăn dặm mẹ có thể tham khảo như sau:
Bữa ăn | Thực đơn |
– Bữa sáng khi bé ngủ dậy | Bú mẹ hoặc sữa công thức |
– Bữa giữa buổi sáng | Cháo loãng hoặc trái cây, rau củ nghiền |
– Bữa trưa | Ăn nhẹ với trái cây hoặc sữa chua |
– Bữa giữa chiều | Bé mẹ hoặc sữa công thức |
– Bữa tối | Ăn dặm |
– Trước khi đi ngủ | Bú mẹ hoặc sữa công thức |
XEM THÊM:
- Thực đơn ăn dặm cho trẻ 7 tháng tuổi | Bé lớn nhanh và an toàn
- Gợi ý 6 món cháo “chuẩn” ăn dặm cho bé 7 tháng tuổi
- Gợi ý 5 thực đơn ăn dặm tự chỉ huy (BLW) cho bé 7 tháng tuổi
- Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật tốt cho trẻ 7 – 8 tháng tuổi
2.3. Bảng thời gian ăn dặm cho bé 9 – 10 tháng tuổi
Giai đoạn này là giai đoạn mà nguồn dinh dưỡng chính cho bé là từ các bữa ăn. Do đó, bé cần được ăn đủ 3 bữa chính, 3 bữa phụ kết hợp bú mẹ hoặc sữa công thức.
Thêm nữa, thực đơn ăn dặm của bé cần được bổ sung đủ các nhóm dưỡng chất gồm: Chất đạm, chất béo, chất xơ, vitamin và khoáng chất. Thời điểm này khả năng ăn thô của bé đã được cải thiện, bé đã có thể ăn được cơm nhuyễn hoặc bột đặc. Mẹ có thể tham khảo lịch ăn dặm cho bé 9 tháng tuổi dưới đây.
Bữa ăn | Thực đơn |
– Buổi sáng sau khi bé thức dậy | Bú mẹ hoặc sữa công thức |
– Bữa giữa sáng | Cho bé ăn cháo hoặc bột |
– Bữa trưa | Bé có thể ăn cơm trưa (cơm nhuyễn và thức ăn, rau củ mềm) |
– Bữa chiều | Trái cây, sữa chua hay các món ăn nhẹ |
– Bữa tối | Cho bé ăn tối với thực phẩm đặc |
– Trước khi đi ngủ | Bú mẹ hoặc sữa công thức |
Còn đối với các bé 10 – 12 tháng ăn dặm. Lịch ăn dặm của bé sẽ không có nhiều sự thay đổi. Sự thay đổi chủ yếu là việc mẹ phải tăng lượng khẩu phần ăn tuỳ vào nhu cầu về dinh dưỡng của bé.
Ăn dặm là một giai đoạn phát triển đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ. Bởi vậy, ba mẹ hãy dành nhiều hơn sự quan tâm tới việc xây dựng chế độ ăn dặm, thực đơn ăn dặm và xác định thời gian ăn dặm cho bé trong ngày sao cho phù hợp để con yêu được lớn nhanh, khoẻ mạnh và phát triển toàn diện nhé.
CÓ THỂ MẸ QUAN TÂM: